Επισυναπτόμενο Αρχείο:
Συστάσεις Σχεδιασμού
Πρόλογος
Η οικονομική κρίση της τελευταίας δεκαετίας έχει εξελιχθεί σε ανθρωπιστική κρίση, με έντονα τα φαινόμενα ανεργίας, εργασιακής ανασφάλειας, υπερχρέωσης και ακραίας φτώχειας πολλών νοικοκυριών, αύξησης των ανισοτήτων και του κοινωνικού αποκλεισμού, μεγάλων περικοπών στην υγεία, την ψυχική υγεία και την κοινωνική προστασία. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο κίνδυνος φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού είναι υψηλότερος στην περίπτωση των ατόμων ηλικίας 18-64 ετών (39,7%) και εκτιμάται για τους Έλληνες σε 38% και για τους αλλοδαπούς που διαμένουν στην Ελλάδα σε 59,7%.. Σύμφωνα με τις αναλύσεις του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών από το 2013 έως το 2014 ο κίνδυνος φτώχειας στην Περιφέρεια Κρήτης από 21% έφτασε στο 26%. Οι μετρήσεις αναδεικνύουν το Ρέθυμνο ως τον νομό με το υψηλότερο ποσοστό κινδύνου φτώχειας, καθώς έφτασε στο 24% το 2013, ποσοστό πάνω από τον εθνικό μέσο όρο του 23,1%. .
Η κρίση φαίνεται να έχει δημιουργήσει νέες ευάλωτες ομάδες ενώ η ακραία φτώχεια φαίνεται να πλήττει έντονα τις μονογονεΐκές οικογένειες, τους μετανάστες, παιδιά και νέους, ηλικιωμένες γυναίκες, μακροχρόνια άνεργους αλλά και άτομα που διαμένουν σε άθλιες συνθήκες στέγασης. Οι συνθήκες αυτές επηρεάζουν σημαντικά τη δημόσια υγεία, καθώς η κρίση σχετίζεται με αύξηση του πληθυσμού που υποσιτίζεται και διαβιεί κάτω από κακές συνθήκες στέγασης, κατάχρησης ουσιών, αύξησης των ποσοστών κατάθλιψης, αυξημένα ποσοστά θνησιμότητας και αυτοκτονιών, αυξημένα προβλήματα υγείας στα παιδιά και στους εφήβους, βία και παραβατικότητα, περιβαλλοντικά προβλήματα, αύξηση της κοινωνικής ανισότητας και παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υπό-εκπαίδευση του πληθυσμού και δυσκολίες πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας.
Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην υγεία και την ψυχική υγεία του πληθυσμού είναι πολλές και σοβαρές και συνοδεύονται από μεγάλη αύξηση της ζήτησης υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής φροντίδας και κοινωνικής προστασίας. Η υψηλή ωστόσο ζήτηση δε φαίνεται να συνοδεύεται από αύξηση αλλά από μια συνεχιζόμενη συρρίκνωση των κοινωνικών υπηρεσιών και γενικότερα του συστήματος κοινωνικής προστασίας και πρόνοιας.
Την ίδια στιγμή, αναπτύσσονται με γρήγορους ρυθμούς, πρωτοβουλίες αλληλεγγύης συμπολιτών μας με σκοπό την υλική στήριξη ευάλωτων ατόμων, ομάδες αυτοβοήθειας και αυτοδιαχείρισης, νέες πρωτοβουλίες της Εκκλησίας για παροχή κοινωνικής φροντίδας, νέες δομές κοινωνικής φροντίδας των Δήμων (πχ. κοινωνικά παντοπωλεία), συμμετοχή εταιρειών στη χρηματοδότηση και υλοποίηση κοινωνικών προγραμμάτων, λειτουργία δικτύων εναλλακτικής οικονομίας (ανταλλαγή αγαθών και υπηρεσιών χωρίς τη μεσολάβηση χρήματος) και πολλές άλλες πρωτοβουλίες κοινωνικής αλληλεγγύης και φροντίδας.
Μέσα σε αυτό το μεταβαλλόμενο κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον, στο οποίο συνυπάρχουν αυξημένη ζήτηση και παράλληλα περιορισμένη προσφορά υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής φροντίδας, το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας για τους Απόρους (ΤΕΒΑ/ FEAD) υποστηρίζει τη διανομή τροφίμων και βασικών υλικών αγαθών ενώ παράλληλα συνδυάζεται με συνοδευτικά μέτρα τα οποία συμβάλλουν στην κοινωνική ενσωμάτωση και την ψυχοκοινωνική υποστήριξη των ωφελουμένων. Το Πρόγραμμα ολοκληρώνεται την 31η Δεκεμβρίου 2020 και υλοποιείται σε όλη τη χώρα μέσω Κοινωνικών Συμπράξεων.
Το παρόν φυλλάδιο αποτελεί προϊόν των συνοδευτικών μέτρων του προγράμματος ΤΕΒΑ που υλοποιήθηκαν από το Εργαστήριο Μελέτης Συμπεριφορών Υγείας και Οδικής Ασφάλειας (LaHeRS) του Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας του ΤΕΙ Κρήτης, στην Περιφέρεια Κρήτης, κατά το χρονικό διάστημα 2017-2018, με σκοπό την ψυχοκοινωνική στήριξη των ωφελούμενων του προγράμματος. Το φυλλάδιο περιλαμβάνει σύντομη παρουσίαση των επιμέρους δράσεων και των συμπερασμάτων που προκύπτουν από την εφαρμογή τους καθώς και σειρα συστάσεων για τον επαναπροσδιορισμό των ψυχοκοινωνικών πρεμβάσεων και το σχεδιασμό νέων, στη βάση των διαπιστωμένων ψυχοκοινωνικών αναγκών των ωφελούμενων της Περιφέρειας Κρήτης.
