Χρηματοδοτήθηκε από την Περιφέρεια Κρήτης

Υποστηρίχθηκε από την Διοίκηση Περιφερειακής Εκπαίδευσης Κρήτης

Υλοποιήθηκε υπό την επιστημονική ευθύνη του Εργαστηρίου Υγείας και Οδικής Ασφάλειας (LaHeRS) του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου

Η αναγκαιότητα υλοποίησης του έργου

Η ανάληψη πρωτοβουλιών για την προώθηση της οδικής ασφάλειας, αποτελεί εργαλείο για την βελτίωση της ποιότητας ζωής, με απώτερο σκοπό την κοινωνική συνοχή και την αειφόρο ανάπτυξη. Με βάση τον επίσημο απολογισμό του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την Ασφάλεια στις Μεταφορές, το 2010, το να κυκλοφορείς στο ελληνικό οδικό δίκτυο σήμαινε διπλάσια πιθανότητα θανάτου από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η Ελλάδα έχει «ποσοστά θνησιμότητας από τροχαία δυστυχήματα 11 φορές υψηλότερα από τις πρώτες χώρες της Ευρώπης» (WHO, 2004), με το ένα τρίτο των θυμάτων να είναι νέοι ηλικίας 15 έως 29 ετών (Ελληνική Αστυνομία, 2014). Ειδικά η Περιφέρεια Κρήτης φαίνεται να καταγράφει αύξηση στους τροχαίους θανάτους μετά το 2010 τη στιγμή που σε όλη τη χώρα παρατηρείται μείωση (π.χ. 54 θάνατοι το 2011, 57 το 2012, 66 το 2013, 65 το 2016 κ.α.). Μάλιστα το 2015 η Κρήτη μαζί με την Κεντρική Ελλάδα κατέλαβαν την 23η θέση στην Ευρωπαϊκή κατάταξη των Περιφερειών της Ευρώπης με τον υψηλότερο αριθμό τροχαίων θανάτων (95 θάνατοι ανά εκατομμύριο πληθυσμού). Από τα 150 τροχαία συμβάντα του 2017 στην Κρήτη, τα 40 σημειώθηκαν στο νομό Χανίων, 7 στο νομό Ρεθύμνου, 68 στο νομό Ηρακλείου, 20 στο νομό Λασιθίου και 15 στο Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης. Από αυτά τα 12 θανατηφόρα σημειώθηκαν στο νομό Χανίων, 2 στο Ρέθυμνο, 19 στο Ηράκλειο, 5 στο Λασίθι και 8 στο Βόρειο Οδικό Άξονα (Αστυνομία, 2015). Η ελληνική πραγματικότητα ωστόσο δεν έχει να επιδείξει μόνο θύματα τροχαίων δυστυχημάτων νεαρής ηλικίας αλλά και ανήλικους οδηγούς παραβάτες, ιδιαίτερα στην επαρχιακή Ελλάδα. Η πρώτη εμπειρία στην οδήγηση φαίνεται να αποκτάται πριν από τα 10 έτη στο πλαίσιο ενίσχυσης της πρώιμης ενηλικίωσης των παιδιών ιδιαίτερα στις αγροτικές περιοχές. Επιπλέον, όσον αφορά στην χρήση ζώνης ασφαλείας, προκύπτει ότι τα ποσοστά χρήσης της στην Ελλάδα είναι χαμηλότερα του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Επίσης, το 74% των επιβατών χρησιμοποιούν ζώνη στα μπροστινά καθίσματα, ενώ μόλις το 23% στα πίσω καθίσματα. Δυστυχώς στην Ελλάδα οι πρωτοβουλίες με στόχο την προαγωγή της οδικής ασφάλειας στους μαθητές φαίνεται να υλοποιούνται από πολλούς και διαφορετικούς φορείς και φυσικά πρόσωπα, χωρίς συνέχεια και συνεκτικότητα και με αμφίβολη αποτελεσματικότητα.

Η πρόκληση του στρατηγικού σχεδιασμού της Περιφέρειας Κρήτης αφορά στην ανάπτυξη και επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό, στην προσωπική και δημιουργική εμπλοκή ανθρώπων και φορέων στη χάραξη μιας συλλογικής στρατηγικής για την κοινωνική πρόοδο και συνοχή των τοπικών κοινωνιών της Περιφέρειας. Η παρούσα συνέργεια ως εκ τούτου προτείνεται στο πλαίσιο μίας ευρύτερης στρατηγικής προσέγγισης της Περιφέρειας Κρήτης για την προαγωγή της δημόσιας υγείας που παρεμβαίνει στο κοινωνικό περιβάλλον και διαμορφώνει αντιλήψεις και πρακτικές προς την κατεύθυνση της οδικής ασφάλειας. Η σύμπραξη εκκινεί από την ίδια αφετηρία, μοιράζεται κοινούς στόχους και ανησυχίες του Δημοσίου και επιδιώκει κοινή παρέμβαση στην κοινωνία με ίδιο απώτερο σκοπό. Η αλλαγή των προτύπων και των αντιλήψεων συνιστούν μακρόπνοες διαδικασίες που απαιτούν γνώση , σταθερή κινητοποίηση φορέων, εύρος παρέμβασης στην κοινωνία και τους πολίτες, στοχευμένες παρεμβάσεις γεωγραφικού προσδιορισμού και ομάδων, διάρκεια στο χρόνο & ένταση παρεμβάσεων που διασφαλίζονται με την παρούσα. Η κινητοποίηση και συμμετοχή της κοινωνίας στις προτεινόμενες δράσεις είναι κομβικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων της παρούσας και επιταχύνεται μέσα από την οργάνωση δράσεων εκπαίδευσης, καινοτομίας, ενημέρωσης , δημοσιότητας & επικοινωνίας που απευθύνονται και συμπεριλαμβάνουν μεγάλο εύρος κοινωνικών ομάδων.

Σκοπός του προγράμματος

Το έργο στόχευε στα  παρακάτω:

• στην υλοποίηση και αξιολόγηση ενός εκπαιδευτικού προγράμματος για την προαγωγή κουλτούρας οδικής ασφάλειας στους εκπαιδευτικούς που υπηρετούν σε σχολεία Πρωτ/θμιας και Δευτ/θμιας Εκπαίδευσης της Περιφέρειας Κρήτης μέσα από την υλοποίηση ολοκληρωμένου προγράμματος εκπαίδευσης (train-the-trainer). Το πρόγραμμα ουσιαστικά επεδίωξε να εξοικειώσει τους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων με το γνωστικό πεδίο της κυκλοφοριακής αγωγής και να τους καταστήσει επαρκείς σε θέματα σχεδιασμού, υλοποίησης και αξιολόγησης προγραμμάτων κυκλοφοριακής αγωγής ώστε να δύνανται να υλοποιούν αυτόνομα και αποτελεσματικά το σχετικό μάθημα στην τάξη τους.
• στην ανάπτυξη δεικτών παρακολούθησης των αλλαγών τόσο στους άμεσους αποδέκτες (εκπαιδευτικούς) όσο και στους έμμεσους αποδέκτες της παρέμβασης (μαθητές) με απώτερο σκοπό την εξαγωγή στατιστικών δεδομένων για την Περιφέρεια Κρήτης για τις ανάγκες διαχρονικής παρακολούθησης των αλλαγών που επέρχονται από την εφαρμογή προγραμμάτων πρόληψης.
• στην ανάπτυξη δράσεων ευαισθητοποίησης τόσο του μαθητικού πληθυσμού όσο και του πληθυσμού της Περιφέρειας Κρήτης στο σύνολό του σε θέματα ασφαλούς μετακίνησης. Απώτερος στόχος ήταν η παραγωγή στοιχείων χρήσιμων για την Περιφέρεια και τις Υπηρεσίες της και κάθε άλλο ενδιαφερόμενο φορέα, κρατικό ή ιδιωτικό, προκειμένου να τα χρησιμοποιήσει για τον σχεδιασμό και την τεκμηρίωση ενός Ολοκληρωµένου Επιχειρησιακού Σχεδίου έξυπνης και ασφαλούς μετακίνησης καθώς και προτάσεων για παρεμβάσεις αναπτυξιακού χαρακτήρα στην κατεύθυνση μιας ασφαλούς μετακίνησης.

Ομάδες στόχου του προγράμματος

Εκπαιδευτικοί

Το πρόγραμμα απευθυνόταν σε ποικίλες πληθυσμιακές ομάδες μεταξύ των οποίων μαθητές, εκπαιδευτικοί και γονείς. Η έμφαση σε αυτούς τους πληθυσμούς τεκμηριώνεται ως ακολούθως:

• Ο θάνατος ή τραυματισμός ενός παιδιού στο δρόμο είναι καταστροφικός για το ίδιο, για όλη την οικογένεια και για την κοινωνία γενικότερα. Το γεγονός αυτό προλαμβάνεται.
• Όσο μεγαλώνουν τα παιδιά τόσο περισσότερο αυξάνεται η διακινδύνευση στην προσπάθειά τους να αποκτήσουν αυτονομία. Συνεπώς όσο πιο νωρίς παρέμβει κάποιος στην παιδική ηλικία, τόσο πιο αποτελεσματικά προλαμβάνει τη διακινδύνευση στην εφηβεία και την ενήλικη ζωή.
• Στις ανεπτυγμένες κοινωνίες, οι κίνδυνοι στο δρόμο είναι αυξημένοι. Αυτό έχει ως συνέπεια οι γονείς να μεταφέρουν τα παιδιά τους στο σχολείο και στις εξωσχολικές δραστηριότητες με το αυτοκίνητο και να τους στερούν τη δυνατότητα να περπατούν και να χρησιμοποιούν ποδήλατο. Αυτό με τη σειρά του έχει συμβάλει στην αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας και έχει επιδράσει αρνητικά στην κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών.
• Οι εκπαιδευτικοί είναι άτομα που τα παιδιά σέβονται και εκτιμούν και συνεπώς άτομα με υψηλή επιρροή. Οι εκπαιδευτικοί είναι επίσης άτομα που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη και διαπαιδαγώγηση των παιδιών και παράλληλα έχουν πρόσβαση στους σημαντικούς ανθρώπους (γονείς, κηδεμόνες). Συνεπώς, μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην ΠΡΟΛΗΨΗ των παιδικών τραυματισμών και της παιδικής θνησιμότητας από τροχαία συμβάντα σε διαφορετικά επίπεδα.
• Οι εκπαιδευτικοί είναι στην καρδιά της κοινότητας και γι’αυτό βρίσκονται σε ιδανική θέση προκειμένου να συνεργαστούν με τις τοπικές αρχές προκειμένου να βελτιώσουν την ασφάλεια στους δρόμους της γειτονιάς μέσα από δράσεις ενίσχυσης των ασφαλών διαδρομών και των εναλλακτικών μέσων μεταφοράς, μείωσης των ταχυτήτων και βελτίωσης της επιβολής των νόμων.
• Τα σχολεία μπορούν να ηγηθούν τοπικών πρωτοβουλιών που στόχο έχουν να κάνουν τους δρόμους πιο ασφαλείς βοηθώντας τα παιδιά και τις οικογένειές τους να χρησιμοποιούν εναλλακτικούς και ασφαλείς τρόπους μεταφοράς.

Γενικός πληθυσμός

Το πρόγραμμα απευθυνόταν και στο γενικό πληθυσμό μέσα από την ανάπτυξη δράσεων ευαισθητοποίησης και προαγωγής της ασφαλούς μετακίνησης. Η στόχευση στο γενικό πληθυσμό μέσα από εκστρατείες ενημέρωσης και μαθητικούς διαγωνισμούς τεκμηριώνεται ως ακολούθως:

• Στην Ελλάδα έχουν διεξαχθεί εκστρατείες ενημέρωσης, που παρουσιάζουν έναν αποσπασματικό χαρακτήρα, με την έννοια της υλοποίησης από έναν μεμονωμένο φορέα και με εύρος, χρονικό και πληθυσμιακό, αρκετά περιορισμένο . Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι εκστρατείες ενημέρωσης σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους (Χριστούγεννα, Πάσχα), όπου αναμένονται αυξημένα μεγέθη κυκλοφορίας , με σκοπό τη προειδοποίηση των οδηγών για προσεκτική και συνετή συμπεριφορά στο οδικό δίκτυο.
• Στόχος του έργου ήταν ο σχεδιασμός και η υλοποίηση σειράς στοχευμένων δράσεων ενημέρωσης σε όλη την Περιφέρεια Κρήτης, οι οποίες σταδιακά θα καθιερωθούν και δε θα έχουν πρόσκαιρο και αποσπασματικό χαρακτήρα.

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Α΄ ΦΑΣΗ: ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΡΓΟΥ

Α1) ΈΡΕΥΝΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ

• Αναπτύχθηκε και εφαρμόστηκε  ημιδομημένο ερωτηματολόγιο με στόχο τη διερεύνηση των γνώσεων, των στάσεων και των πρακτικών του πληθυσμού στόχου. Συλλέχθηκαν, καταχωρίστηκαν και αναλύθηκαν τα δεδομένα με σκοπό την ανάδειξη πεδίων που έχρηζαν στοχευμένης παρέμβασης στις ομάδες των εκπαιδευτικών.

Α2) ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Στρατολόγηση συμμετεχόντων

Προκειμένου να συγκροτηθούν τα τμήματα εκπαίδευσης πραγματοποιήθηκαν οι παρακάτω ενέργειες

• Σειρά προσωπικών και τηλεφωνικών επαφών με τον Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης και τους Προιστάμενους των Διευθύνσεων Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης όλων των Περιφερειακών Ενοτήτων της Κρήτης.
• Διαμορφώθηκε πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, η οποία αναρτήθηκε στους ιστότοπους των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης για την ενημέρωση των εκπαιδευτικών σχετικά με το πρόγραμμα
• Για τις ανάγκες της εκδήλωσης ενδιαφέροντος, διαμορφώθηκε ηλεκτρονική φόρμα εγγραφής των υποψηφίων στην ιστοσελίδα του προγράμματος.
• Για την προβολή του έργου, δόθηκε συνέντευξη τύπου και εστάλη σχετικό Δελτίου Τύπου σε έντυπα και ηλεκτρονικά ΜΜΕ καθώς και σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Συγκρότηση τμημάτων εκπαίδευσης

• Σε συνέχεια της εκδήλωσης ενδιαφέροντος, συγκροτήθηκαν τέσσερα (4) τμήματα εκπαίδευσης, ένα σε κάθε Περιφερειακή ενότητα της Κρήτης.
• Ημερομηνίες εκπαίδευσης εκπαιδευτικών: Τμήμα Χανίων (Δεκέμβριος 2019), Τμήμα Ηρακλείου (Ιανουάριος 2020), Τμήμα Ρεθύμνου (Φεβρουάριος 2020), Τμήμα Λασιθίου (Μάρτιος 2020).

Β΄ ΦΑΣΗ: ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΕΡΓΟΥ

Β1) ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Το έργο χρησιμοποίησε συνδυασμό σύγχρονης και ασύγχρονης εκπαίδευσης (Blended Learning), μεθόδους βιωματικής μάθησης και άλλες σύγχρονες τεχνικές εκπαίδευσης, προσαρμοσμένες στις ξεχωριστές ανάγκες των εκπαιδευτικών κάθε βαθμίδας (Προσχολική/Πρωτ/θμια/Δευτ/θμια).
Το πρόγραμμα , ουσιαστικά , αξιοποίησε παιδαγωγικές τεχνικές και μεθοδολογίες, τις οποίες οι εκπαιδευτικοί σε μεγάλο βαθμό γνωρίζουν από την παιδαγωγική τους κατάρτιση, προκειμένου να τους εισαγάγει σε ένα καινούριο πεδίο, αυτό της κυκλοφοριακής αγωγής, μέσα από οικείες παιδαγωγικές προσεγγίσεις. Παράλληλα, για την εξοικείωση των εκπαιδευτικών με το νέο αυτό πεδίο, δημιουργήθηκαν πολλά εκπαιδευτικά βοηθήματα (π.χ. δραστηριότητες με οδηγίες εφαρμογής, δομημένα προγράμματα κυκλοφοριακής αγωγής σύντομης διάρκειας, κ.α.).

Δομή και Περιεχόμενο

Το πρόγραμμα περιελάμβανε 30 ώρες δια ζώσης εκπαίδευση και 30 ώρες ασύγχρονης εκπαίδευσης μέσω ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας και είχε την παρακάτω δομή:

1ο Μέρος – Θεωρητική/βιωματική εκπαίδευση
Σημαντικό μέρος της εκπαίδευσης εστιάζει σε μοντέλα κατανόησης της οδηγικής συμπεριφοράς και μεθοδολογίες παρέμβασης για την αλλαγή της διακινδυνευμένης συμπεριφοράς. Το περιεχόμενο της θεωρητικής εκπαίδευσης αναλύεται στις παρακάτω βασικές ενότητες:
α) Εκτίμηση αναγκών μαθητών και προσδιορισμός μαθησιακών στόχων με βάση τις εξατομικευμένες ανάγκες των μαθητών σε ζητήματα κυκλοφοριακής αγωγής.
β) Επιλογή και προσαρμογή της εκπαιδευτικής προσέγγισης και των μεθόδων στα ιδιαίτερα ιδιοσυγκρασιακά και άλλα χαρακτηριστικά των μαθητών.
γ) Αξιοποίηση Τεχνολογίας της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στην υλοποίηση και την αξιολόγηση των προγραμμάτων κυκλοφοριακής αγωγής.
δ) Μέθοδοι ευαισθητοποίησης και ενίσχυσης της συμμετοχής των γονέων και της εκπαιδευτικής κοινότητας στα προγράμματα κυκλοφοριακής αγωγής.
ε) Ανάλυση κινδύνων στα προγράμματα κυκλοφοριακής αγωγής.
στ) Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του προγράμματος κυκλοφοριακής αγωγής, μέσα από επιλογή κατάλληλων κριτηρίων, μεθόδων και εργαλείων αξιολόγησης.

2ο Μέρος – Πρακτική άσκηση με χρήση νέων τεχνολογιών
Περιελάμβανε εκπαίδευση στη χρήση σύγχρονων τεχνολογικών μέσων μέσω της πρακτικής άσκησης στον προσομοιωτή οδήγησης «Virage VS500Μ» του Εργαστηρίου Μελέτης Συμπεριφορών Υγείας και Οδικής Ασφάλειας, ο οποίος διαθέτει προηγμένο λογισμικό προσομοίωσης και ένα εξελιγμένο περιβάλλον οδήγησης με πραγματικά εξαρτήματα αυτοκινήτων για να παρέχει μια ρεαλιστική αίσθηση όλων των λειτουργιών. Οι διαδρομές που προσφέρονται επιτρέπουν την εκπαίδευση σε πολλά διαφορετικά περιβάλλοντα, όπως μέσα στην πόλη, στην εθνική οδό και στο βουνό, σε διαφορετικές καιρικές συνθήκες, καθώς επίσης και σε διαφορετικές καταστάσεις όπως υπό την επήρεια αλκοόλ και με τη χρήση κινητού τηλεφώνου.

Εικόνα. Προσομοιωτές εργαστηρίου LaHeRS που χρησιμοποιήθηκαν στο πρόγραμμα.

3ο Μέρος – Πρακτική Εφαρμογή Θεωρητικών Γνώσεων

Οι εκπαιδευτικοί κλήθηκαν να σχεδιάσουν, να εφαρμόσουν και να αξιολογήσουν πρόγραμμα σύντομης διάρκειας για την προαγωγή της οδικής ασφάλειας στους μαθητές της τάξης τους (π.χ. στο πλαίσιο της ευέλικτης ζώνης) με συμβουλευτική υποστήριξη από την ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου Μελέτης Συμπεριφορών Υγείας και Οδικής Ασφάλειας (LaHeRS). Μέσα από τις δράσεις αυτές αξιολογήθηκαν οι γνώσεις και δεξιότητες των εκπαιδευόμενων καθώς επίσης και η αποτελεσματικότητα του προγράμματος στους έμμεσους αποδέκτες δηλ. τους μαθητές.
Για τις ανάγκες της Β’ Φάσης του προγράμματος διαμορφώθηκαν πρότυπα σχέδια προγραμμάτων κυκλοφοιακής αγωγής, διαφορετικά για τα σχολεία της Α/θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης, προκειμένου να υποστηριχθούν οι εκπαιδευτικοί.

Εικόνα. Aπό σχέδιο προγράμματος κυκλοφοριακής αγωγής Α’ θμιας εκπαίδευσης

Μέσα/τεχνικές

Διδακτικές ενότητες	Μέσα /Τεχνικές	Σύντοµη Περιγραφή
1η Συνάντηση Τα χαρακτηριστι κά των τροχαίων δυστυχηµάτω ν, στα οποία εµπλέκονται πεζοί.	Τύπος δραστηριότητας: Διδασκαλία στην τάξη . Άσκηση εφαρµογήςΕκπαιδευτική τεχνική: Παιχνίδι ρόλων.	•     Ο εκπαιδευτικός καλεί εθελοντές µαθητές. •     Οι µισοί θα υποδυθούν πεζούς που σέβονται τον Κ.Ο.Κ. και οι άλλοι µισοί πεζούς που δε σέβονται τον Κ.Ο.Κ.. •     Ορισµένοι µαθητές θα έχουν το ρόλο οδηγών (π.χ. µπορούν να κρατούν ένα στεφάνι ως αυτοσχέδιο τιµόνι). •     Οι δύο περιπτώσεις (πεζοί που σέβονται τον ΚΟΚ και πεζοί που δε σέβονται τον ΚΟΚ) θα διαδραµατιστούν χωριστά ενώπιον των υπολοίπων µαθητών. •     Ο εκπαιδευτικός κατά την ολοκλήρωση κάθε µεµονωµένου παιχνιδιού ρόλων
	Εκπαιδευτικός στόχος:

Εκπαιδευτικό Υλικό

Στο πρόγραμμα αξιοποιήθηκε το παρακάτω εκπαιδευτικό υλικό:
α) Εγχειρίδιο σχεδιασμού, υλοποίησης και αξιολόγησης προγραμμάτων κυκλοφοριακής αγωγής , β ) Ασκήσεις σχεδιασμού προγραμμάτων , γ ) Έτοιμα Σχέδια Προγράμματος Κυκλοφοριακής Αγωγής Σύντομης Διάρκειας, δ) Εργαλεία Αξιολόγησης Προγραμμάτων Κυκλοφοριακής Αγωγής ” , ε ) Πλούσιες δραστηριότητες κυκλοφοριακής αγωγής για προσχολική, Πρωτ/θμια και Δευτ/ θμια εκπαίδευση, στ) Εγχειρίδιο με τίτλο “Ο τρόπος Ζωής του Έλληνα Οδηγού” εκδόσεις LaHeRS, ζ) Συλλογή επιστημονικών άρθρων με νεότερα επιστημονικά δεδομένα σχετικά με αποτελεσματικές παρεμβάσεις κυκλοφοριακής αγωγής.

Εικόνα. Εκπαιδευτικά εγχειρίδια προγράμματος

Επιπροσθέτως, το εκπαιδευτικό υλικό που αξιοποιήθηκε στο πρόγραμμα ενσωματώνει εργαλεία ποιοτικής και ποσοτικής αξιολόγησης: α) σε επίπεδο διαδικασίας, β) ενδιάμεσης αξιολόγησης και, γ) τελικής έκβασης του προγράμματος. Οι εκπαιδευτικοί είχαν τη δυνατότητα να επιλέξουν από το εκπαιδευτικό πακέτο τη μέθοδο, τις τεχνικές και τα εργαλεία που εξυπηρετούν τις δικές τους ανάγκες και που είναι εφαρμόσιμα στο δικό τους πληθυσμό. Παράλληλα, οι εκπαιδευτικοί έλαβαν εκπαίδευση σχετικά με τη μεθοδολογία και τις τεχνικές αξιολόγησης προγραμμάτων κυκλοφοριακής αγωγής, ώστε να μπορούν να οργανώσουν το δικό τους σχέδιο αξιολόγησης.

Ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή προγράμματος

Οι σύγχρονοι χώροι και τα εκπαιδευτικά εργαστήρια του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου, χρησιμοποιήθηκαν για τις ανάγκες της εκπαίδευσης σε ότι αφορά τις δράσεις του Ηρακλείου. Δόθηκε η δυνατότητα απογευματινών μαθημάτων και ασύγχρονης εκπαίδευσης για τη διευκόλυνση της παρακολούθησης των εργαζομένων. Παράλληλα, αναπτύχθηκε ηλεκτρονική πλατφόρμα για τις ανάγκες της συμπληρωματικής ασύγχρονης εκπαίδευσης, καθώς και για τη μεταξύ των εκπαιδευτικών επικοινωνία μετά το τέλος του προγράμματος προκειμένου να υποστηριχθεί η ανανέωση/επικαιροποίηση των γνώσεων. Διασφαλίστηκε πιστοποίηση επιτυχούς ολοκλήρωσης από το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο.

Εικόνα. Ηλεκτρονική πλατφόρμα προγράμματος

Πρόσβαση στην πλατφόρμα
http://moodle.hmu.gr/ moodle/login/index.php

 Αξιολόγηση εκπαιδευτικού προγράμματος

Κατάλληλες μέθοδοι αξιολόγησης (Nominal Group Process) χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου να εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητα της παρέμβασης και η δυνατότητα αναπαραγωγής της σε άλλα σχολεία. Συγκεκριμένοι ποιοτικοί και ποσοτικοί δείκτες αποτελεσματικότητας προσδιορίστηκαν εξαρχής για την παρακολούθηση του έργου και την εξαγωγή συμπερασμάτων. Οι δυσκολίες στην υλοποίηση της παρέμβασης διερευνήθηκαν τόσο από την οπτική των συμμετεχόντων εκπαιδευτικών όσο και από την οπτική των μαθητών που συμμετείχαν στο πρόγραμμα.

Οι εκπαιδευτικοί πριν και μετά από την εκπαίδευσή τους, συμπλήρωσαν σύντομο ερωτηματολόγιο αυτοαξιολόγησης της επίδοσής τους σε θέματα σχεδιασμού, υλοποίησης και αξιολόγησης προγραμμάτων κυκλοφοριακής αγωγής με χρήση επταβάθμιας κλίμακας likert (Επαγγελματική Γνώση=13 ερωτήσεις, Επαγγελματική Πρακτική=22 ερωτήσεις, Επαγγελματική Δέσμευση=6, Στάσεις=12 ερωτήσεις).

Επίσης, οι εκπαιδευτικοί συμπλήρωσαν ειδικά διαμορφωμένη κλίμακα προκειμένου να εκτιμηθούν οι απόψεις και οι πρακτικές τους σχετικά με την ασφαλή μετακίνηση. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο συναισθηματικό παράγοντα και στις ποικίλες καταστάσεις άγχους/πίεσης κατά τη χρήση του οδικού δικτύου

(π.χ. Driver Stress Inventory (DSI)(Matthews et al.,1996) και Driver Behaviour Inventory (DBI) (Glendon et al., 1993).

 Εικόνα. Ενδεικτικό τμήμα εντύπου αξιολόγησης

Δράσεις ευαισθητοποίησης γενικού πληθυσμού και δημόσιος διάλογος  

Το Εργαστήριο Μελέτης Συμπεριφορών Υγείας και Οδικής Ασφάλειας (LaHeRS) του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης και την Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Κρήτης συνδιοργάνωσαν πανελλήνιο διήμερο διαδικτυακό συνέδριο με διαδικτυακές παρουσιάσεις σχολικών έργων, συμμετοχή των εκπαιδευτικών και των σχολικών μονάδων που συμμετείχαν στο έργο καθώς και αρμόδιων φορέων που δραστηριοποιούνται σε κάθε ΠΕ της Κρήτης. Οι εκδηλώσεις είχαν διάρκεια 2 ημερών και πραγματοποιήθηκαν διαδικτυακά λόγω των ειδικών συνθηκών της πανδημίας και βάσει της παράτασης του χρονοδιαγράμματος υλοποίησης των δράσεων ευαισθητοποίησης που εγκρίθηκε με το Απόσπασμα Πρακτικού Νο 7/20-07-2020, Αριθμός Απόφασης: 50/2020) της Επιτροπής Προγραμματισμού της Περιφέρειας Κρήτης. Τις διαδικτυακές εκδηλώσεις προσκλήθηκαν να παρακολουθήσουν συντονισμένα όλα τα σχολεία της Κρήτης κατόπιν συνεννόησης με τις Δ/νσεις Α’θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης. Στις εκδηλώσεις κλήθηκαν επίσης να συμμετάσχουν εκπρόσωποι αρμόδιων κυβερνητικών και μη φορέων με σκοπό την αξιολόγηση του έργου και την ανάπτυξη συστάσεων για χάραξη πολιτικής.

Εικόνα. Πρόγραμμα 2ήμερων διαδικτυακών εκδηλώσεων

Οργάνωση και υλοποίηση Παγκρήτιου διαγωνισμού

 Το Εργαστήριο Μελέτης Συμπεριφορών Υγείας και Οδικής Ασφάλειας (LaHeRS) του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης και την Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Κρήτης συνδιοργάνωσαν Παγκρήτιο διαγωνισμό για την ασφαλή μετακίνηση. Για τις ανάγκες του διαγωνισμού υπήρξε συνεργασία με τις Δ/νσεις Εκπαίδευσης των 4 Περιφερειακών Ενοτήτων της Κρήτης και ηλεκτρονική επικοινωνία με όλες τις σχολικές μονάδες της Κρήτης. Για τις ανάγκες της αξιολόγησης συγκροτήθηκε επιτροπή αποτελούμενη από 3 άτομα. Οι 10 καλύτερες εργασίες βραβεύτηκαν στο πλαίσιο των 2 ήμερων διαδικτυακών εκδηλώσεων παρουσία προσκεκλημένων εμπειρογνωμόνων απο το χώρο της οδικής ασφάλειας και εκπροσώπων φορέων.

 Εικόνα. Ανακοίνωση 1ου Παγκρήτιου διαγωνισμού για την οδική ασφάλεια